17 بهمن 1396 15:04

از مردادماه 1394 پروژه "طراحی، پياده‌سازی و استقرار سيستم پايش پيش‌بينی كننده انتشار گاز دودكش نيروگاه‌ها" با کارفرمایی دفتر تحقيقات و توسعه فناوری شركت توانير و نظارات اداره‌ی HSE شركت توليد برق حرارتی در پژوهشكده انرژی و محيط زيست تعريف و شروع گرديد و در بهمن ماه 1396 به اتمام رسيده است.
به گزارش روابط‌ عمومی پژوهشگاه نیرو؛ سمینار با تلاوت آیاتی از قرآن کریم آغاز گردید، سپس عیسی ثابت‌قدم نماینده‌ی دفتر تحقیقات و توسعه فناوری شرکت توانیر به شرح پیشینه‌ و اهمیت پروژه‌ پرداختند و در ادامه ساناز جعفرزاده رئیس اداره‌ی HSE شركت توليد برق حرارتی به عنوان ناظر، به ایراد سخنرانی پرداختند.
پس از آن سعید نظری مدیر پروژه مراحل اجرای پروژه PEMs تشریح کردند و سپس کارشناسان و محققین پروژه به شرح ذیل به شرح بخش‌هایی از مراحل انجام این پروژه پرداختند:
مهسا علایی (کارشناس پروژه) مطالبی درخصوص شركت‌های ارائه دهنده PEMs در دنيا، سعيد محمودی (کارشناس پروژه) مطالبی درخصوص مدل‌سازی مبتنی بر شبكه عصبی و نرم افزار سيستم PEMs و ارائه نتایج خروجی آن در نیروگاه نکاء و اُرُد احمدی (محقق پسادکتری) مطالبی درباره‌ی مدل سازی مبتنی بر رگرسیون و سری‌های زمانی ارائه نمودند و در پايان کارشناسان و محققین پروژه به سوالات مطرح شده‌ از سوی شرکت‌کنندگان پاسخ دادند.
براساس این گزارش، انجام این پروژه در حوزه محیط زیست برای اولین‌بار، در راستای اجرای بند 5 سياست‌های كلی كشور در حوزه محيط زيست، ابلاغی توسط مقام معظم رهبری مبنی بر "پایش مستمر و کنترل منابع و عوامل آلاینده هوا، آب، خاک، آلودگی‌های صوتی، امواج و اشعه‌های مخرب و تغییرات نامساعد اقلیم و الزام به رعایت استانداردها و شاخص‌های زیست محیطی در قوانین و مقررات، برنامه‌های توسعه و آمایش سرزمین"و سياست‌های اقتصاد مقاومت تعریف و انجام شده است.
مراحل اجرای پروژه مشتمل بر بررسی مستندات علمی و استانداردهای مرتبط با سيستم PEMs در دنيا ، طراحی و معماری سيستم PEMs ، پياده‌سازی سيستم PEMs بر اساس اطلاعات بهره‌برداری سيستم Demon و داده‌های اندازه‌گيری بصورت پيوسته واحد 1 بخاری نيروگاه نكا، استقرار و راه‌اندازی سيستم PEMs و بهره‌برداری از سيستم PEMs در اين واحد بوده است.
سيستم PEMs نصب شده در نيروگاه نكا از لحاظ تجهيزات، نصب، بهره‌برداری و تعمير و نگه‌داري بسيار ارزان‌تر از سيستم‌های پايش مداوم متداول است. نيازی به نصب هيچ سنسوری بر روی دودكش نیست و فقط بايد ارتباط اطلاعاتی بين سيستم كنترل موجود و يك كامپيوتر برقرار باشد. همچنین نصب راحت و بدون مشكل از فوايد استفاده از اين سيستم PEMs است. بعد از نصب سيستم PEMs ، مقادير واقعی نشر اندازه گيری شده و با نتايج حاصل از سيستم مذكور مقايسه شد. در شرايط بهره‌برداری عادی ميزان انتشار پيش‌بينی شده دارای انحراف كمتر از 10% نسبت به مقادير واقعی و اندازه‌گيری شده بوده و عدم قطعيت اندازه‌گيری در حدود 4% مقدار اندازه‌گيری شده است.
طبق این پروژه استفاده از سيستم‌های پايش مداوم جهت اندازه‌گيری ميزان انتشار گازهای خروجی از دودكش نيروگاه‌ها و ساير صنايع در اوايل دهه 70 ميلادی رايج گرديده است. اما استفاده از اين سيستم‌ها دارای مشكلاتی نظير هزينه سرمايه‌گذاری بالا جهت نصب و راه‌اندازی و بهره‌برداری، مشكلات ناشی از تعمير و نگهداری، مشكل عدم وجود اطلاعات اندازه‌گيری و حذف شدن آنها در بعضی اوقات و تاخير پاسخ در شرايط مختلف آب و هوايی است. به منظور حل اين مشكلات سيستم جديدی تحت عنوان سيستم PEMs (Predictive Emission Monitoring System) توسعه داده شد. اين سيستم‌ها از داده‌های فرآيندی و ساير پارامترها به عنوان ورودی‌های يك نرم افزار كامپيوتری جهت پيش‌بينی ميزان انتشار استفاده می‌كنند. اين سيستم براساس بهره‌گيری از پارامترهای بهره‌برداری سيستم‌ها و تجهيزات احتراقی از طريق استفاده از روش‌های آماری و يا استفاده از ترموديناميك و سينتيك واكنش‌ها جهت تهيه يك مدل رياضی که قادر به پيش‌بينی مقادير انتشار در قالب يك برنامه نرم افزای است ، كار می‌كند. اجزاء قالب در سيستم‌های PEMS عبارتند از سنسورهای اندازه‌گيری پارامترهای محيطی، سنسورهای بهره‌برداری توربين گازی و بويلر ، يك برنامه نرم‌افزاری بر پايه استفاده از سينتيك و ترموديناميك واكنش‌ها و يا مدل‌های آماری و يك سيستم ذخيره‌سازی و گزارش‌دهی اطلاعات است. دولت فدرال آمريكا و بيش از 18 ايالت در اين كشور سيستم PEMs را به عنوان يك سيستم پايش مداوم جهت استفاده در بازار نشر آلاينده‌های گازی به رسميت شناخته‌اند. همچنين در كشورهای عمان، استراليا، كانادا، دانمارك، هلند و سوئد استفاده از اين سيستم متداول شده است.