31 شهریور 1398 08:52

سیزدهم نشست از سلسله نشست‌های پژوهش در جریان که با هدف تشریح نتایج و دستاورد و چالش‌های طرح های پژوهشی مورد نیاز صنعت برق انجام می‌گردد، روز دوشنبه 25 شهریورماه در سالن فردوسی پژوهشگاه نیرو برگزار شد. در این نشست طرح بکارگیری رویکرد مدیریت دارایی‌های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق تشریح شد.
بر همین اساس مهندس علی محرمی مجری طرح مدیریت دارایی‌های فیزیکی بخش تولید صنعت برق در گفتگو با خبرنگار روابط عمومی پژوهشگاه نیرو در خصوص ضرورت پرداختن به این مقوله گفت: در این رویکرد با تغییر پارامترهایی و بدون صرف هزینه جهت احداث یک واحد، به ظرفیت نیروگاه اضافه می‌شود. که این امر ضرورت پرداختن به موضوع مدیریت دارایی‌های فیزیکی در شبکه فعلی را به خوبی می‌تواند نشان دهد. از این جهت در وضعیت کنونی نه تنها کشور ما بلکه اکثر کشورهای دنیا، رویکردشان به سمت ایجاد بهره وری و بهره برداری بهینه از منابع است تا توسعه زیرساختی آنها. بهتر است که به جای ایجاد واحدهای جدید تمرکز ما بر روی افزایش بهره‌وری از واحدهای موجود باشد.
از دیدگاه دیگر مدیریت دارایی‌های فیزیکی به این صورت است که یک اکوسیستمی را تعریف می‌کند و در قالب آن اکوسیستم به شما بهترین رویکرد را در پلنت شما ارائه می‌کند.
وی در پاسخ به این سوال که طرح در راستای کدامیک از راهبردهای وزارت نیرو اجرا می‌شود؟ گفت: در ارتباط با راهبردهای وزارت نیرو این طرح به طور دقیق معطوف می‌شود به آن جمله ی کلیدی که در اسناد وزارت نیرو هست تحت عنوان تولید برق مطمئن و اقتصادی که در بحث اطمینان آن، ما در واقع پارامتر قابلیت اطمینان را داریم و در بحث اقتصادی هم بالانس این دو پارامتر یعنی هزینه و قابلیت اطمینان در این طرح مورد توجه است.
محرمی گفت: طرح در راستای برنامه 4 ساله اعلام شده توسط دفتر برنامه ریزی و کیفیت پژوهشگاه نیرو است و این طرح مربوط می‌شود به برنامه کاهش هزینه نگهداری و تعمیرات.
وی افزود: میزان پیشرفت و دستاوردهای طرح تاکنون نسبت به پیش‌بینی‌ها در وضعیت بهتری است. ولی اگر از پشتیبانی و حمایت‌های مناسب برخوردار بودیم حداقل در بخش تولید صنعت برق وضعیت طرح خیلی بهتر از این می‌توانست باشد.
وی در خصوص متدلوژی انجام پژوهش گفت: اگر بخواهیم وارد بحث متدولوژی این طرح شویم سال 93 که ما روی سند نگهداری و تعمیرات کار می‌کردیم طی جلسات کمیته راهبری سند و نظرات و بحث‌هایی که با خبرگان این حوزه در جریان بود این رویکرد رتبه سوم را در قالب نیازهای فناورانه کسب کرد و بعد از آن ما از سال 93 تقریبا وارد این حوزه شدیم و پروژه ها و طرح‌ها را تعریف کردیم.
- محرمی تصریح کرد ایجاد سازوکار لازم برای بکارگیری رویکرد مدیریت دارایی‌های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق که در قالب تدوین نظام‌نامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق پیشی بینی شد، اجرای رویکرد مدیریت دارایی‌های فیزیکی در واحدهای پایلوت، و اجرای مستمر رویکرد مدیریت دارایی‌های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق به عنوان اهداف این طرح در زمان تدوین منشور برای این طرح مدنظر قرار گرفت. که در ادامه ارزیابی عملکرد پس از انجام طرح بکارگیری رویکرد مدیریت دارایی‌های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق و تعیین اقدامات اصلاحی به این منظور که در این خصوص نیاز هست .
وی درخصوص ذی نفعان این طرح در بخش تولید صنعت برق کشور گفت: شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، شرکت توانیر، شرکت‌های مالک و بهره بردار نیروگاه در بخش خصوصی و از طرفی دیگر با توجه به اینکه با اجرای این طرح به نوعی دسترس‌پذیری در نیروگاه‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ شرکت مدیریت شبکه هم به نوعی می‌تواند از این طرح منتفع گردد.
مدیر پروژه تدوین نظام نامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی درباره وضعیت کلی طرح بیان داشت: وضعیت کلی طرح به این نحو است که ما سه زیر طرح کلی داریم با عناوین : پروژه ايجاد سازوكار و سيستم لازم برای بكارگيری رويكرد مديريت دارايی‌های فيزيكی در بخش توليد صنعت برق و انجام آن در نيروگاه پايلوت،پروژه اجرايی مستمر رويكرد مديريت دارايی‌های فيزيكی در بخش توليد صنعت برق، پروژه ارزيابی عملكرد پس از انجام طرح بكارگيری رويكرد مديريت دارايی‌های فيزيكی در بخش توليد صنعت برق و تعيين اقدامات اصلاحی به اين منظور را داریم.
که در بند اول پروژه‌هایی که تعریف کردیم؛ شامل تدوین نظامنامه مدیریت دارایی‌های فیزیکی بوده و ارزیابی نیروگاه‌های پایلوت که سه تا نیروگاه شامل نیروگاه قم، منتظر قائم و نیروگاه نکاء را پایلوت کردیم. مورد سوم هم بررسی ساختاری مدیریتی این رویکرد در ساختار وزارت نیرو بوده.
بندهای اول و دوم در قالب پروژه‌ای که الان در جریان است انجام می‌شود و کار سه نیروگاه پایلوت تقریبا تمام شده است و طبق فیدبکی که از نیروگاه‌ها دریافت کردیم، استقبال خوبی در نیروگاه‌ها به دنبال داشته است.
بحث نظامنامه هم تدوین شده و طی جلسات با خبرگان و کمیته راهبری اصلاحات انجام شده و الان در مرحله تصویب و ابلاغ هستیم که نهایتا چیزی شبیه به کاری که در وزارت نفت در سال‌های گذشته اتفاق افتاده می‌تواند در اینجا (وزارت نیرو) هم اتفاق بیفتد.
- پروژه‌های بعدی در ادامه کارها می‌تواند انجام شود. هدف ما ایجاد یک جریان در حوزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی صنعت برق است که در واقع نگاه جدیدی است به بحث نگهداری و تعمیرات.
- تعریف کلاسیک این بحث را اگر بخواهیم بگوییم این است که مدیریت دارایی‌های فیزیکی به ما کمک می‌کند که بیشترین ارزش را از دارایی‌هایمان خلق کنیم در اینجا کلمه ارزش کلمه کلیدی این تعریف است و شاخص‌هایی که برای این ارزش می‌توان در حوزه نیروگاه در نظر گرفت بحث دسترس پذیری، بحث قابلیت اطمینان وبحث قابلیت نگهداشت و بهره وری است که با پارامترهای مربوطه سنجیده می شوند .
مجری طرح ضمن تشریح نظام نامه مدیریت دارایی های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق اشاره کرد: بحث نظام نامه در قالب پروژه‌ای با سه رکن اساسی تعریف شده است که رکن اول آن اسناد بالا دستی بخش تولید صنعت برق هستند، رکن دوم استانداردهایی که در حوزه دارایی های فیزیکی به صورت ایزو تعریف شده و رکن سوم مدل‌های تعالی است.
بحث استاندارد روی الزامات و بایدها و نبایدهاست و خیلی وارد اینکه که چگونه باید‌ها و نبایدها به وجود بیاید را انجام نمی‌دهد این چگونگی‌ها را مدل تعالی معرفی می‌کند و برای بحث مدیریت دارایی های فیزیکی مدل‌های تعالی متعددی تعریف شده و بسته به نظر مشاور و مدیر پروژه می‌تواند مدل تعالی خاصی در نظر گرفته شود که خود آن انتخاب مدل تعالی یک کار حرفه‌‎ای باشرایط خاص خود است.
نکته‌ای که ما سعی کردیم در نظام نامه دقت کنیم این است که ما این سه رکن را به صورت یکپارچه ببینیم و نظامنامه بتواند یک ارتباط یکپارچه بین این سه بخش ایجاد کند و سه بخش به صورت جزیره‌های مستقل از هم نباشند. در مدل تعالی ما مدلUptime را انتخاب کردیم که دلایل آن کاملا وجود دارد و مشخص است. به دلیل همان سیستم پشتیبانی که دارد و به دلیل پلنت‌هایی که در آن پیاده سازی شده و بحث‌های خاص خودش. این مدل ده شاخص را در حوزه‌های مختلف یک سازمان معرفی می‌کند که برای تعالی حوزه نگهداری و تعمیرات می‌باید به این ده شاخه طبق این مدل تعالی توجه شود. پیاده‌سازی مدل‌تعالی الزامات و شرایط خود را دارد این‌طور که نیست که این سه سطح که مشخص شده در قالب راهبری، الزامات و تعالی، در مرحله اجرا مستقل از هم اجرا شوند چون عملا امکان این استقلال در اجرا وجود ندارد و معمولا به صورت موازی با هم پیاده می‌شود و هر کدام تکنیک ها و شرایط خاص خود را دارد .
کارهایی که در حوزه جریان‌سازی این بحث انجام دادیم جلسات هم‌اندیشی دوره‌ای در داخل پژوهشگاه، برگزاری سه پنل تخصصی در سه کنفرانس، که پنل تخصصی برای این حوزه ایجاد کردیم یعنی قبل از این پنل ها وجود نداشت و بعد از سال 93 و 94 این پنل‌ها ایجاد شده است.
کاری که الان پیش رو داریم این است که نظامنامه‌ای که طراحی شده و از نظر محتوا هم تقریبا نهایی شده است مراحل تصویب و نهایی‌سازی آن انجام شود تا در بخش تولید صنعت برق ابلاغ کنیم.
کاری که در این بحث انجام شده است این است که در سطح حاکمیت یک نظامنامه طراحی کردیم و سعی کردیم تصویری از آن را در بخش بنگاهی هم داشته باشیم و در واقع نگاشتی از نظامنامه را در سطح نیروگاهی هم نشان دهیم که بخاطر این کار چند نیروگاه پایلوت شد و خود پایلوت نیروگاه هم با خود ارزیابی و ارزیابی شرکت مشاور اتفاق افتاد. در این ارزیابی شاخص‌ها همان شاخص‌های هرم تعالی است و با این شاخص‌ها دو نیروگاه پایلوت به صورت خودارزیابی و ارزیابی مشاور پایش و ارزیابی شدند و براساس آن راهکارهای عملی در نیروگاه‌ها پیشنهاد شد که مختص آن نیروگاه است و در قالب گزارش کاربردی ارائه گردید.
با این ارزیابی‌ها وضعیت موجود و مطلوب نیروگاه پایلوت به دست آمد که در ادامه بین دو وضعیت موجود و مطلوب نقشه راه تدوین و پیشنهاد گردیده است مراحل اجرا شامل تشکیل هسته مرکزی، تشکیل کمیته مدیریت تغییر در سازمان، ارائه آموزش های اولیه در زمینه مدیریت دارایی‌های فیزیکی، پیگیری و پیاده سازی پروژه‌های بهبود می‌باشد.
این خلاصه‌ای از اقدامات انجام شده در یک زیر پروژه است. در زیرپروژه بعدی بیشتر توجه‌مان روی بحث ساختاری وزارت نیرو است و سعی کردیم مکانیزمی را طراحی کنیم که اگر قرار شد رویکردی شبیه به وزارت نفت در وزارت نیرو داشته باشیم؛ بدانیم برای پیاده سازی این جریان در بخش تولید صنعت برق چه مکانیزم و چه ساختاری باید برای آن طراحی کنیم؟
در این مسیر با چالش‌هایی روبرو هستیم اعم از اینکه در داخل پژوهشگاه نیرو لازم است یکپارچگی بیشتری را در حوزه توزیع و انتقال با بحث تولید ایجاد کنیم این عملا می‌تواند یک جریان یکپارچه در صنعت برق باشد و منجر به جریان سازی بهتری گردد.
همچنین لازم است نگاهی کلان و بلند مدت در این قضیه داشته باشیم زیرا با شکل قراردادی و پروژه‌ای خیلی به نتایج خاصی در سطح صنعت برق کشور نمی‌توان رسید.
وی به اقدامات آتی این طرح اشاره کرد و گفت: بحث پیگیری تصویب و ابلاغ نظامنامه در شرکت تولید برق حرارتی، پیگیری و توسعه جریان ایجاد شده در حوزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی در بخش تولید صنعت برق با رویکرد Industry 4.0، ایجاد ارتباط و هماهنگی با بخش‌های توزیع و انتقال و یکپارچگی (درصورت وجود حمایت‌های لازم)، از جمله اقدامات آتی این طرح در آینده می‌باشد.
وی همچنین اشاره کرد: در قالب سیستمی که در سند بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات طراحی کرده‌ایم، این پروژه با پروژه پایش وضعیت که در جریان است، کاملا مرتبط است و در آن پروژه ما تقریبا خیلی از زیرساخت‌های مورد نیاز این پروژه را ایجاد کرده‌ایم ، از جمله مرکز پایش، که راه‌اندازی شده و مراحل نهایی آن دارد طی می‌شود و می‌تواند این ارتباط با آن پروژه هم کاملا معنی دار و مشخص باشد.
در ادامه مهندس فراهانی رئیس مرکز توسعه فناوری بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات واحدهای نیروگاهی پژوهشگاه نیرو گفت: در حوزه مدیریت دارایی‌های فیزیکی بخش تولید صنعت برق، پیش بینی که وجود دارد گردش مالی بخش تولید عدد بسیار بزرگی خواهد بود و اگر بخش توزیع و انتقال صنعت برق هم به این عدد اضافه شود قاعدتا اعداد درشت‌تری خواهد بود. اگر بهره‌وری افزایش یابد در برخی از پلنت‌ها بدون اینکه سرمایه‌گذاری انجام شود، سودی معادل یک واحد نیروگاهی به وجود خواهد آمد . این خیلی در واقع در پلنت‌هایی که یک مقدار ماهیت خصوصی دارند اهمیت پیدا می‌کند. به همین دلیل بحث مدیریت دارایی فیزیکی دارای جایگاه ویژه‌ای است و به صورت اکوسیستم این ارتباطات را برقرار می‌کند و در ارتباطات اگر خللی ایجاد شود راهکار ارائه می‌شود. این ویژگی که مدیریت دارایی فیزیکی دارد، در صنعت نفت در پلنت پتروشیمی شکل گرفته و اثربخشی خیلی خوبی دارد.
متاسفانه در صنعت برق بحث نظامنامه‌ای که در جریان هست، اقبال زیادی به اینکه این تغییر در آنجا جایگاه خودش را پیدا کند، وجود ندارد به این دلیل که واقعا شرایط شرایط خاص است . از یک طرف در واقع این بحث وجود دارد که ممکن است استنباط شود که این کارها خیلی فانتزی هست و به درد صنعت برق نمی‌خورد ولی از آن طرف این اتفاق دارد می‌افتد و ما هر روز داریم از شرایط مطلوبی که دنیا دارد تجربه می‌کند، فاصله می‌گیریم. اگر بحث پایش وضعیت و مدیریت دارایی فیزیکی به صورت یک اکوسیستم دیده شود آن وقت به نظر می‌آید که ما می‌توانیم برای این گپی که وجود دارد برنامه‌ریزی کنیم، هدف‌گذاری کنیم و مسیرهای خیلی مناسبتری را طراحی کنیم.