12 آذر 1403 08:56
به گزارش پایگاه خبری پژوهشگاه نیرو، این نشست با موضوع بررسی ابعاد مختلف سرمایه‌گذاری و توسعه تولید برق از منابع تجدیدپذیر، با حضور "کیومرث حیدری" عضو هیئت علمی پژوهشگاه نیرو، "امیر دودابی نژاد" عضو هیئت علمی پژوهشگاه نیرو، "محمدصادق قاضی‌زاده" عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، "سیدمسلم موسوی درچه" عضو هیئت علمی سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی و مدیر انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، "امید شاکری" مدیر کل سیاستگذاری، برنامه‌ریزی راهبردی و مدیریت انرژی وزارت نفت و "فرهاد فلاحی" عضو هیئت علمی پژوهشگاه نیرو برگزار شد.
در ابتدای این نشست دودابی‌نژاد دبیر نشست ضمن مطرح نمودن سوالاتی درباره سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیرها، به تقسیم‌بندی فضای بررسی ابعاد مختلف توسعه سرمایه گذاری و توسعه تولید برق از منابع تجدیدپذیر در سه سطح محیط و متغیرهای اقتصاد کلان، محیط و متغیرهای اقتصاد انرژی و سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیرها تقسیم‌بندی پرداخت.
وی در رابطه با محیط و متغیرهای اقتصاد کلان سوالاتی در زمینه فضای کسب و کار، ریسک و نااطمینانی، تعاملات بین‌المللی، منابع ارزی و نرخ ارز و تامین مالی مطرح و سپس سوالات مربوط به محیط و متغیرهای اقتصادی شامل موضوعاتی مانند دسترسی به منابع فسیلی، نرخ‌گذاری انرژی، برنامه‌ریزی و سیاستگذاری انرژی، تقاضای حامل‌های انرژی و ظرفیت استخراج و تبدیل را مطرح نمود.
در ادامه ایشان ویژگی‌ها و سوالات سرمایه‌گذاری در تجدیدپذیرها را از جمله نقش فناوری ذخیرساز و حمل و نقل، امکان ادغام منابع تجدیدپذیر در شبکه برق، توسعه فناوری و نقش زنجیره ارزش، توافقات و حمایت های بین‌المللی و سیاستگذاری و حمایت‌های توسعه‌ای مطرح کرد.
شاکری ضمن بررسی مباحثی مانند دسترسی به منابع فسیلی و گذشته و آینده این منابع، به این موضوع اشاره کردند که سهم انرژی‌های فسیلی در تولید برق جهان 60% است در حالی‌که سهم انرژی‌های فسیلی در تولید برق ایران 92% است.
وی با بررسی روند مصرف و تولید گاز در کشور گفت: منابع در دسترس برای تامین انرژی کشور با محدودیت‌های زیادی مواجه است و روند فعلی در سال‌های آتی قابل دسترس نیست.
شاکری برای رفع ناترازی تولید و مصرف حامل‌های انرژی کشور چهار مسیر بهينه سازي مصرف و توسعه انرژی های تجدیدپذیر، اجرای طرح های ذخيره سازي گاز، اجرای طرح هاي توسعه ميادين گازي و فشارافزایی و اصلاح نظام تعرفه گذاری حامل های انرژی را پیشنهاد کرد.
وی ضمن نقدی بر مفهوم ماده 12 قانون رفع موانع تولید و اینکه تا چه اندازه به صورت پایدار برای فعالیت‌های حوزه بهینه‌سازی و تجدیدپذیرها قابل استمرار است؛ پیشنهادات زیر را برای تامین مالی طرح‌های احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر ارائه نمود:
- استفاده از تابلو برق سبز در بورس انرژی جهت خرید برق تولید شده توسط نیروگاه های تجدیدپذیر
- احداث نیروگاه های تجدیدپذیر توسط صنایع از محل منابع داخلی صنعت مطابق ماده 4 قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق
- توسعه توأمان میادین نفت و گاز به همراه انرژی‌های تجدیدپذیر توسط یک توسعه‌دهنده و بازپرداخت سرمایه گذاری در قالب ماده 12 قانون رفع موانع تولید از سهم دولت
موسوی درچه ابتدا گزارشی از کنفرانس تغییرات آب‌وهوایی سازمان ملل متحد که 29 امین نشست آن در باکو برگزار شد، ارائه کردند. سپس به عنوان بحث محوری جدا کردن توسعه تجدیدپذیرها و سرمایه‌گذاری در آن‌ها را از منابع دولتی ضروری قلمداد کرد. همچنین تأمین مالی را در شرایط فعلی به عنوان بزرگترین مانع توسعه ظرفیت و افزایش تولید تجدیدپذیرها در کشور معرفی کرد.
وی توجه به توسعه مردمی تجدیدپذیرها در ظرفیت‌های کوچک را هم از منظر تأمین مالی و هم وارد کردن سرمایه‌گذاری‌های خرد بسیار با اهمیت دانست.
موسوی درچه همچنین بیان کردند که از منظر فنی نیز، سرمایه‌گذاری خرد در انتهای شبکه و بخش توزیع و مصرف می‌تواند به سازگاری با شبکه برق فعلی کمک کند.
وی به اهمیت ساختار بازار برق ایران و مدل نرخ‌گذاری آن اشاره و عنوان کردکه با کمرنگ شدن نقش دولت و توجه به تابلوی سبز، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که بخشی از مشکلات حل شود.
فلاحی به ارائه سناریوهای تحلیلی بر محدودیت تامین سوخت گاز طبیعی و تحلیل بر قیمت آن در قالب یک مدل برنامه‌ریزی انرژی پرداخت.
وی با توجه به محدودیت دسترسی به انرژی فسیلی، قیمت‌های انرژی فسیلی و تقاضای انرژی در کشور، سناریوهای مختلفی برای آینده توسعه تجدیدپذیر پیش‌بینی کرد.
فلاحی سه سناریو بر اساس فروض واقع‌بینانه‌ای ارائه نمود: در سناریوی اول، گاز بدون محدودیت با قیمت ۵ سنت در نظر گرفته شده است؛ دلیل این موضوع این است که هزینه توسعه، تبدیل، انتقال و توزیع گاز طبیعی حدود ۵ تا ۶ سنت بدون ارزش ذاتی یا قیمت خود گاز طبیعی است.
سناریو دوم و سوم، عدم محدودیت در تامین یا واردات گاز با قیمت30 و 20 سنت بر مترمکعب تحویلی به نیروگاه در نظر گرفته شده است.
در سناریو سوم که سناریو میانه‌ای است و گاز 20 سنت در نظر گرفته شده است، هدف ۳۰۰۰ مگاوات را برای توسعه سال آینده تجدیدپذیرها عنوان نمود که تقریباً سه برابر عددی است که در برنامه پنج ساله هفتم باید احداث شود.
قاضی‌زاده عنوان کرد: معمولاً در کشور ما سیاست‌گذاری‌ها به اضطرار انجام می‌شود و نتایج گزینه‌های سیاستی انتخابی، به‌طور کامل در نظر گرفته نمی‌شود.
وی به اهمیت دو گزینه که چه وزنی به توسعه پراکنده تجدیدپذیر و چه وزنی به مزارع متمرکز بدهیم، اشاره کرد و این انتخاب را یک سیاست مهم قلمداد کرد.
وی گفت: گاهی اوقات، سیاست‌ها به‌طور صریح مورد بررسی قرار نمی‌گیرد و نتایج سیاستی که از آن‌ها حاصل می‌شود، ممکن است مطلوب نباشد.
قاضی زاده در ادامه عنوان کرد که توسعه مزارع بزرگ چند صد مگاواتی به دلیل جذابیت بصری و بزرگی آن‌ها ممکن است مطلوبیت سیاستگذاری داشته باشد، اما ممکن است با سیاست بهینه، فاصله داشته باشد.
وی گفت: اگر یک مدل اقتصادی اجرا شود، خواهید دید که برای صنایع ما حتی در افق ۲۰ ساله نیز اقتصادی است که برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند. بنابراین صنایع نه تنها ۵ درصد تکلیفی بلکه اگر اکنون تمام ۱۰۰ درصد برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کنند، برایشان اقتصادی است. لذا باید صنایع را تشویق کنیم تا به سمت تجدیدپذیرها بروند.
ایشان با اشاره به بحث مردم‌سازی، توصیه کردند که به سمت ایجاد مزارع تجدیدپذیر در محل چاه‌های کشاورزی برویم. در ظرفیت ۱ تا ۱.۵ برابر ظرفیت چاه کشاورزی، در محل چاه‌های کشاورزی، مزارع خورشیدی کوچک احداث شود. این روش ارزان‌ترین گزینه برای هر کیلووات ساعت است زیرا در این مناطق زیرساخت شبکه نیز وجود دارد.
در انتها سخنرانان به سوالات مطرح شده پاسخ دادند و در پایان "دودابی نژاد" دبیر نشست، مباحث مطرح شده را جمع بندی نمود.