پژوهشکده انرژی و محیط زیست (معاونت تخصصی انرژی و محیط زیست) به عنوان یکی از پژوهشکده‌های کلیدی پژوهشگاه نیرو سالیان متمادی است فعالیت خود را به عنوان کارگزار تحقیقات و مدیریت تحقیقات صنعت برق، انرژی و محیط زیست آغاز کرده است. پژوهشکده انرژی و محیط زیست خود را متعهد می‌داند تا در راستاي توسعه و بهبود کیفیت بهره‌برداری و فعالیت‌های حوزه‌ی انرژی و محیط زیست و همچنین کمک به توسعه پایدار کشور قدم بر دارد و به عنوان مرکز تحقیقاتی اثرگذار متناسب با حوزه‌ی اختیارات و فعالیت‌هایش، نسبت به چالش‌های حوزه‌ی انرژی و محیط زیست که کشور در سطح ملی و جهانی با آن مواجه است، به فعالیت بپردازد.
ماموریت اصلی
همکاری با شرکت‌های مادرتخصصی در تهیه برنامه‌های پژوهشی و اکتساب فناوری حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست، راهبری و نظارت بر پژوهش
نقش‌های کلیدی
- تعامل و همکاری با شرکت‌های مادرتخصصی در راستای سیاست‌گذاری و تهیه برنامه‌های پژوهشی حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست، ارائه گزارش‌های دوره‌ای و تامین منابع
- شناسایی نیازهای کوتاه‌مدت، میانمدت و بلند مدت پژوهشی و فناوری حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست با به کارگیری ظرفیت حداکثری درون و برون‌سازمانی
- بررسی و تصویب طرح‌ها و پروژه‌های اولویت‌دار در قالب شوراهای راهبری حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست با رویکرد برون‌سپاری حداکثری
- نظارت و پایش مستمر وضعیت اجرا و پیشرفت طرح‌ها و پروژه‌های مصوب
- اجرای طرح‌ها و پروژه‌های عاجل با رویکرد برون‌سپاری
- برپایی شبکه متخصصین حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست
- راهبری و مدیریت دانش حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست
- انجام تحقیقات با ریسک بالا در حوزه انرژی و محیط زیست
نقش‌های کلیدی گروه‌ها
- تدوین برنامه‌های میان مدت و بلند مدت پژوهشی گروه
- تعامل با اساتید دانشگاه‌ها در قالب شورای راهبری و طرح استاد
- حمایت از نخبگان برای ایده‌پروری و آزمون ایده
- پشتیبانی رساله‌های کارشناسی ارشد و دکتری مصوب
- پشتیبانی دانشجویان پسادکتری پذیرفته شده
- انجام پروژه‌های آینده‌نگر (سیاست‌پژوهی، آینده‌پژوهی، آینده‌نگاری)
- انجام پروژه آزمون ایده با رویکرد نگهداشت ظرفیت‌های پژوهشی گروه
- برنامه‌ریزی برای توسعه، آموزش و ارتقاء تخصصی اعضای گروه
- برپایی شبکه متخصصین حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست
- مدیریت دانش حوزه تخصصی انرژی و محیط زیست
محورهای اصلی فعالیت گروه‌ها
- مدیریت بار و صرفه‌جویی انرژی
- برنامه‌ریزی انرژی
- سیستم‌های مدیریت انرژی
- ساخت و طراحی تجهیزات پر بازده
- مطالعات پتانسیل‌سنجی جهت به کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور
- طراحی و ساخت سیستم‌های تبدیل انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشید، باد، زیست توده، زمین گرمایی و ...)
- خدمات مشاوره و نظارت بر اجرای پروژه‌های مرتبط با ساخت نیروگاه‌های بادی-خورشیدی و زیست توده
- طراحی و ساخت پیل سوختی اکسید جامد
- طراحی سیستم‌های کنترل آلاینده‌های گازی، آبی و جامد در نیروگاه‌ها
پايان‌پذيری منابع انرژی فسيلی كشور از يكسو و وابستگی رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی كشور به درآمد حاصل از صادرات اين منابع، در كنار اثرات بسيار مخرب مصرف سوخت‌های فسيلی روی محيط زيست، اهميت صيانت از منابع انرژی اوليه كشور و بهره برداری بهينه از آنها را دو چندان نموده است. اين امر انجام تحقيقات كاربردی در محورهای زير را اجتناب ناپذير می‌نمايد:
- بهينه‌سازی مصرف و استفاده منطقی از انرژی
- بهره گيری از انرژی‌های نو و تجديد پذير با توجه به پتانسيل بالقوه بسيار مناسب آنها در كشور
- كنترل آلاينده‌های آب، هوا و خاك با هدف استفاده مجدد از دور ريز‌ها به‌منظور صرفه‌جوئی در مصرف انرژی و مواد
پژوهشكده انرژی و محیط زیست پژوهشگاه نیرو در راستای فعال نمودن محورهای تحقیقاتی فوق‌الذكر از طریق انجام پروژه های تحقیقاتی- كاربردی فعالیت خود را برنامه‌ریزی نموده است. پژوهشكده انرژی و محیط زیست با بهره‌گیری از كادر تخصصی ورزیده و مجرب و همچنین تجهیزات و امكانات مناسب آزمایشگاهی و كارگاهی، مشغول فعالیت و ارائه خدمات می‌باشد.