طرح توسعه فناوریهای کنترل خوردگی در صنعت برق
بهمنظور کاهش و کنترل خوردگی تجهیزات و تأسیسات صنعت برق در حوزه تولید، انتقال و توزیع برق، فناوریهای گوناگونی وجود دارد. این فناوریها در چهار حوزه عمده: انتخاب مواد، پوشش، حفاظت کاتدی و بازدارنده خوردگی قرار میگیرند. بر این اساس یکی از دو طرح سند "توسعه فناوریهای کنترل و پایش خوردگی در صنعت برق" با عنوان " طرح توسعه فناوریهای کنترل خوردگی در صنعت برق" تعریف گردیده و مگاپروژهها و خوشه پروژههای مرتبط با موضوع در این طرح قرار گرفته است.
این طرح شامل مگاپروژههای ذیل، در جهت کنترل و کاهش خوردگی در صنعت برق تهیه و در قالب پروژههای آتی به انجام خواهد رسید:
-
توسعه فناوریهای ساخت مواد مقاوم به خوردگی در صنعت برق
سرعت و رفتار خوردگی هر فلز یا آلیاژ با توجه به شرایط محیط، با دیگری متفاوت میباشد. انتخاب هر ماده با توجه به خواص و مشخصات مربوط به آن و عملکرد آن در برابر عوامل محیطی صورت میپذیرد. بهطورکلی هر مادهای ممکن است فقط در کاربرد معین و مشخصی نسبت به سایر مواد مناسبتر باشد. به علت وجود محیطهای خورنده مختلف در بخشهای گوناگون صنعت برق میتوان گفت که برای هر شرایط محیطی یک یا چندین مادهی خاص از منظر خوردگی مناسب میباشد که بایستی با بررسیهای همهجانبه انتخاب شوند.
در این مگاپروژه با توجه به گسترده بودن مواد و شرایط محیطی در صنعت برق، تجهیزات با اولویت صنعت برق که در شرایط حادتری از منظر خوردگی قرار دارند، مدنظر قرار گرفته و مواد مناسب بهمنظور استفاده در این تجهیزات مشخص خواهند شد. بر اساس مطالعات و بررسیهای میدانی انجامشده، تجهیزات و سازههای اولویتدار ساختهشده از آلیاژهای فولاد، تیتانیم، بتن و مواد کامپوزیتی، در اولویت قرار گرفتهاند که با هدف، توسعه دانش فنی مواد مقاوم به خوردگی در تجهیزات با اولویت صنعت برق، پروژههای مختلف در قالب این مگاپروژه تعریف شده و مواد جدید و متناسب با شرایط کاربری در صنعت برق در این محدوده، توسعه یافته و ساخته خواهند شد.
-
توسعه فناوریهای ساخت پوششهای مقاوم به خوردگی در صنعت برق
یکی از فناوریهای مهم کنترل خوردگی اعمال پوششهای مقاوم به خوردگی است که با استفاده از آن میتوان سطح آلیاژ را در برابر خوردگی مقاوم نمود و از سوی دیگر آلیاژی را به کاربرد که استحکام مکانیکی خوبی داشته باشد. انتخاب پوشش مناسب برای هرکدام از تجهیزات، وابسته به شرایط کاری و محیطی متغیر میباشد. برای مثال اگر قطعات در معرض دماهای بالا قرار داشته باشند، نیاز است که از پوششهای مقاوم به خوردگی داغ استفاده شود و درصورتیکه پوششها در معرض اتمسفر و خوردگی اتمسفری قرار داشته باشند، بایستی از پوششهای مقاوم به خوردگی اتمسفری استفاده شود. با توجه به گسترده بودن کاربرد پوشش در تجهیزات گوناگون صنعت برق(پوششهای آلی و تبدیلی، پوششهای مقاوم به دمای بالا و سایر پوششهای متناسب با کاربرد در صنعت برق)، پوششهای اعمالی بر تجهیزات با اولویت ازنظر خوردگی از اهمیت بالاتری برخوردار میباشند. لذا پروژههای اجرایی مختلف با هدف توسعه دانش فنی پوششهای مقاوم به خوردگی در تجهیزات با اولویت صنعت برق، در قالب این مگاپروژه، توسعه یافته و با کسب فناوری آنها به مرحله کاربرد خواهند رسید.
-
توسعه فناوریهای ساخت سیستمهای حفاظت کاتدی در صنعت برق
فناوری حفاظت کاتدی یکی دیگر از فناوریهای مهم کنترل خوردگی تجهیزات و سازههای صنعت برق میباشد. این فناوری بهعنوان مؤثرترین روش حفاظتی بهمنظور جلوگیری از خوردگی سازههای مدفون در خاک و محیطهای آبی شناختهشده است و بهطور گسترده در صنعت برق کشور مورداستفاده قرار میگیرد. لذا نظر به اهمیت فناوری حفاظت کاتدی، توسعه دانش فنی سیستمهای حفاظت کاتدی (بروش آند فداشونده و روش اعمال جریان) در قالب مگاپروژه، به انجام خواهد رسید.
-
توسعه فناوریهای ساخت بازدارندههای خوردگی در صنعت برق
فناوری افزودنیها و بازدارندههای خوردگی، یکی دیگر از فناوریهای مهم کنترل خوردگی میباشد. بازدارندههای خوردگی افزودنیهایی هستند که با تغییر سطح فلز، محیط و یا هردو آنها، خوردگی را تحت کنترل درمیآورند. افزودن مقادیر کمی از بازدارندههای مناسب به محیطهای خورنده، خوردگی را به میزان قابلملاحظهای کاهش میدهد. همچنین افزودنیهای دیگری بهمنظور جلوگیری از ایجاد رسوب و یا از بین بردن جلبکها و باکتریها مورداستفاده قرار میگیرند. تشکیل رسوبات معدنی در بویلرها، مبدلهای حرارتی و .... ازجمله مشکلات موجود در صنعت برق میباشد. این رسوبات در حلالهای معمول نامحلول بوده و امکان استفاده از حلالهای بسیار اسیدی به دلیل خورندگی شدید در سیستم وجود ندارد. لذا راهحل معمول استفاده از افزودنیهای ضد رسوب میباشد. قبل از این، بازدارندهها و افزودنیها بهمنظور کنترل خوردگی در بعضی از تجهیزات صنعت برق مورداستفاده قرار گرفتهاند و به دلیل اهمیت آنها، پروژههایی اجرایی در قالب مگاپروژه توسعه فناوریهای نوین مربوط به بازدارندههای خوردگی تعریف شده و اجرا خواهند گردید.